Artist BooksEnsemble uit M HKA Ensembles

Ensemble: Artist Books

“… Ze laten zich niet reduceren. Ze zijn niet representeerbaar. De claim van de complexiteit van hun opzet is onreduceerbaar. Ze geven nooit de indruk in één oogopslag te kunnen worden bevat. Ze zijn ten volle not done: ze ontvouwen zich enkel in ervaring, als worden.“

(Bart De Baere over ‘artist publications’, in ‘Not done’, M HKA, 2004)

Wat in het verleden not done was, is vandaag bon ton. Toch verzamelt M HKA al sinds de jaren ’80 (let wel: gestart tijdens de jaren ’70 met het ICC – het Internationaal Cultureel Centrum en waarvan M HKA ook het archief beheert) niet enkel kunstwerken in de hoedanigheid van kunstobjecten, maar onderzoekt meer nog een praxis, oeuvres en mogelijkheden.

Een museum voor hedendaagse kunst tracht immers altijd voorstellen te doen op de grens waar waarden mogelijk zijn maar nog niet door de tijd werden bevestigd zoals dat bij oude en moderne kunst wel het geval is. Het museum voor hedendaagse kunst is een toekomstmachine. M HKA wil kunst bieden als een bron van inzicht en een toegangspoort zijn tot de multipolaire wereld van vandaag. Hierbij gebruikt M HKA de naoorlogse avant-garde in deze regio als referentie, met de concepten beeld, actie en maatschappij als voortdurende richtlijnen. Meer nog denkt het museum na over wat kunst vandaag is door hierover te reflecteren, door tentoonstellingen te maken over minder bekende of zelfs ‘miskende’ genres in de hedendaagse kunst, en door deze te verzamelen en te onderzoeken.

Jaar na jaar ging er steeds grotere aandacht naar de meer efemere en vluchtige materialen ontstaan binnen het hedendaagse kunstenveld. Zo beschreef voormalig directeur Flor Bex al in het jaarverslag van 1988: “Alle uitnodigingen van tentoonstellingen, documenten en foto’s, dossiers opgestuurd door kunstenaars of galerijen en musea, worden alle nauwgezet in een archief geklasseerd op naam van de kunstenaar of andere rubrieken. In 1988 werden aldus 6.000 dossiers aangelegd die in de archiefkasten met hangklassement reeds 16 meter in beslag nemen.”

M HKA heeft hier steeds op verder gebouwd met een bijzondere aandacht voor al wat er naast het gestandaardiseerde beeld van het oeuvre en de kunstwerken gebeurt en in het bijzonder met een sterke focus op ‘artist books’,‘artist catalogues’, ‘artist inserts’, ‘artist magazines’, ‘artist novels’; boeken als drager van beelden, het boek of tijdschrift als object – en met objecten of kunst als roman maar ook ‘ephemera’ of ‘tussenwerken’ zoals M HKA ze noemt.

Vandaag bevat deze collectie ‘artist publications’ 2.500 gecatalogeerde items binnen een totale bibliotheekcollectie van 40.000 nummers (catalogi, tijdschriften, monografieën en theoretische werken).

Onderstaand graag een overzicht van kunstenaarspublicaties uit de jaren '80.